जन्माष्टमी

श्रीकृष्ण जन्माष्टमी हा सण आज आणि उद्या साजरा होत आहे. या सणावर श्रीकृष्णाच्या पूजेबरोबरच व्रत आणि उपवासालाही खूप महत्त्व आहे. पुराणात असे सांगितले आहे की या सणाचे व्रत केल्याने जाणून-बुजून सर्व प्रकारची पापे नष्ट होतात. जाणून घ्या या श्री कृष्ण सणाचे महत्त्व आणि उपवासाची पद्धत…

जन्माष्टमीला काय करावे

या सणात सूर्योदयापूर्वी उठून तीर्थस्नान करावे. यासाठी पाण्यात गंगाजल आणि काळे तीळ यांचे काही थेंब मिसळून स्नान करू शकता. त्यानंतर कृष्ण मंदिरात जाऊन पंचामृत आणि शुद्ध पाणी परमेश्वराला अर्पण करावे. यानंतर पिवळे वस्त्र, नंतर पिवळी फुले, अत्तर आणि तुळशीची पाने अर्पण करा. नंतर मोराची पिसे अर्पण करा. शेवटी लोणी, साखर मिठाई आणि मिठाई अर्पण करून प्रसाद वाटप करण्यात आला. या प्रकारची पूजा घरीही करता येते. या दिवशी बालगोपाळांना घरात झुल्यात झुलवण्याचीही परंपरा आहे.

उपवास करण्याची परंपरा

आरोग्याच्या दृष्टिकोनातूनही ही परंपरा विशेष आहे, कारण हा सण म्हणजे पावसाळा. या हंगामात अन्न उशिरा आणि कमी पचते. त्यामुळे आजारांचा धोका वाढतो. यामुळेच उपवास केल्याने चयापचय क्रिया मजबूत होते आणि आरोग्यही सुधारते.

या दिवशी अन्न न खाता भगवान श्रीकृष्णाची पूजा केल्याने मागील तीन जन्मांची पापे नष्ट होतात असे पुराणात सांगितले आहे. तसेच मनोकामनाही पूर्ण होतात. जन्माष्टमीला उपवासासह भगवान श्रीकृष्णाची पूजा केली जाते. अष्टमीला जया तिथी देखील म्हणतात, म्हणजेच ही तिथी विजय मिळवून देते. हे व्रत पाळल्याने सर्व कार्यात विजय प्राप्त होतो. भगवंताची उपासना करताना मन, शरीर आणि विचार शुद्ध राहावेत म्हणून उपवास केला जातो. रोग, दुःख आणि गरिबी संपते. कृष्ण सुख आणि समृद्धी देतो.

उपवास करू शकत नसल्यास काय करावे

जर काही विशेष कारणामुळे तुम्ही जन्माष्टमीचे व्रत करू शकत नसाल तर कोणत्याही ब्राह्मण किंवा गरजू व्यक्तीला पोटभर जेवण द्या. जर तुम्ही हे करू शकत नसाल तर गरजूंना पुरेसे पैसे द्या जेणेकरून त्याला दोन वेळचे पोटभर जेवण मिळेल. जर तुम्ही हे देखील करू शकत नसाल तर गायत्री मंत्राचा 1000 वेळा जप करा.

पुराणात जन्माष्टमी व्रताचे महत्त्व आहे

ब्रह्मवैवर्त पुराणानुसार, भारतामध्ये राहणारा जो मनुष्य श्रीकृष्ण जन्माष्टमीचा उपवास करतो, तो शंभर जन्मांच्या पापांपासून मुक्त होतो. त्यात शंका नाही. तो वैकुंठ लोकात दीर्घकाळ भोगतो. मग परिपूर्ण योनीत जन्म घेतल्यावर, तो भगवान श्रीकृष्णाप्रती भक्ती विकसित करतो – हे निश्चित आहे.

या तिथीचे व्रत केल्याने मनुष्याला अनेक जन्मातील पापांपासून मुक्ती मिळते, असे अग्नि पुराणात म्हटले आहे, त्यामुळे भाद्रपदाच्या कृष्ण पक्षातील रोहिणी नक्षत्राच्या अष्टमीला उपवास करून भगवान श्रीकृष्णाची पूजा करावी. तो आनंद आणि मोक्ष प्रदान करणारा आहे.