भारतीय संस्था एनआयआयटीने 2001 साली जागतिक संगणक साक्षरता दिनाची सुरुवात केली. जागतिक संगणक साक्षरता दिनाला यावर्षी 22 वर्ष पूर्ण होत आहेत. संगणक आणि तंत्रज्ञानाविषयी डिजिटल साक्षरतेला चालना देण्यासाठी 2 डिसेंबर रोजी हा दिन पाळला जातो. चार्ल्स बॅबेज जे एक ब्रिटिश गणितज्ज्ञ आणि एक अभियंता होते. त्यांच्या कल्पनांनी संगणकाच्या शोधाचा मार्ग तयार करण्यात मदत झाली आणि जगातील पहिले संगणक तयार झाले. World Computer literacy day
जागतिक संगणक साक्षरता दिवस दरवर्षी 2 डिसेंबर रोजी साजरा केला जातो. 2001 मध्ये सुरू झालेला, जागतिक संगणक साक्षरता दिवस संगणक साक्षरतेला जगाच्या दूरच्या कानाकोपऱ्यात नेऊन आणि विशेषतः भारतातील मुले आणि महिलांमध्ये तांत्रिक कौशल्यांच्या वापरास प्रोत्साहन देण्यासाठी डिजिटल विभाजनाचे निराकरण करण्याचा प्रयत्न करतो.
जागतिक संगणक साक्षरता दिवस 2001 मध्ये प्रथम भारतीय कंपनी, नॅशनल इन्स्टिट्यूट ऑफ इन्फॉर्मेशन टेक्नॉलॉजी (NIIT) ने संस्थेच्या 20 व्या वर्धापन दिनानिमित्त साजरा केला. जगातील बहुसंख्य संगणक वापरकर्ते पुरुष आहेत असे एका अभ्यासाला प्रतिसाद म्हणून या दिवसाची सुरुवात करण्यात आली.
जागतिक संगणक साक्षरता दिनाचा इतिहास आणि त्याचे महत्त्व यावर बोलताना, एनआयआयटी ग्रुपचे अध्यक्ष आणि सह-संस्थापक आणि एनआयआयटी विद्यापीठाचे संस्थापक, राजेंद्र एस पवार म्हणाले: “जागतिक संगणक साक्षरता दिवस पहिल्यांदा NIIT च्या 20 व्या स्थापना दिनी 2 डिसेंबर रोजी साजरा करण्यात आला. 2001. तत्कालीन भारतीय पंतप्रधान अटलबिहारी वाजपेयी यांच्या उपस्थितीत संसद सदस्यांना संगणकावर प्रशिक्षण देण्यात आले आणि देशभरात संगणक साक्षरतेच्या प्रसाराचे प्रतीक म्हणून कस्टमाइज्ड पोस्टल लिफाफ्याचे अनावरणही करण्यात आले.”
जागतिक संगणक साक्षरता दिनाचा इतिहास
जागतिक संगणक साक्षरता दिवसाची सुरुवात भारतीय बहुराष्ट्रीय कॉर्पोरेशन, NIIT ने 20 व्या वर्धापन दिनानिमित्त एक उपक्रम म्हणून केली. या दिवसाचा पहिला उत्सव 2001 मध्ये झाला आणि कार्यक्रमातील चर्चेचा विषय हा एक संशोधन होता ज्याने असे सुचवले होते की बहुसंख्य लोक संगणक वापरण्यात अस्खलित आहेत.
संगणक साक्षरता दिनासारखे वार्षिक कार्यक्रम ही डिजिटल डिव्हाईड कमी करण्याची गरज वाढवण्याची उत्तम संधी असू शकतात. संगणकाचा प्रवेश महिला, मुले आणि उपेक्षित लोकांपर्यंत पोहोचला पाहिजे; सामूहिक प्रयत्नातूनच ते शक्य आहे.
संगणक साक्षरता दिनाचे महत्त्व
संगणक साक्षरता दिनानिमित्त, लोक दैनंदिन जीवनात संगणकाचे महत्त्व पटवून देतात. संगणक साक्षरता म्हणजे संगणकाचा कार्यक्षमतेने वापर करण्यात एखाद्या व्यक्तीच्या कौशल्याच्या पातळीचा संदर्भ. सध्याच्या जगात, संगणक साक्षरता शोध इंजिन, सोशल मीडिया प्लॅटफॉर्म आणि मायक्रोसॉफ्ट ऑफिस किंवा गुगल सूट सारख्या दैनंदिन वापरातील मूलभूत सॉफ्टवेअर वापरण्यापर्यंत विस्तारू शकते. खाली विकसनशील आणि विकसित देशांमध्ये संगणकाच्या वापराबद्दल काही अंतर्दृष्टी पहा:
इंटरनेट वापरकर्त्यांनी जून 2018 मध्ये जगाच्या लोकसंख्येच्या 55% होते.
जरी आशियामध्ये जगातील 55% लोकसंख्या आहे, फक्त 49% इंटरनेट वापरतात.
उत्तर अमेरिकेची जागतिक लोकसंख्या ४.८% आहे आणि ९५% इंटरनेट वापरतात.
ही विषमता हे संगणक साक्षरतेचे मुख्य कारण आहे. संगणक साक्षरता दिवस महत्त्वपूर्ण आहे कारण, या दिवशी, विशेषत: मुले आणि महिलांना डिजिटल तंत्रज्ञानाचा अवलंब करण्यास प्रोत्साहन दिले जाते. हे देखील महत्त्वपूर्ण आहे कारण अहवालानुसार, विकसनशील देशांमध्ये संगणक साक्षरतेपर्यंत मर्यादित प्रवेश आहे. म्हणून, संगणक साक्षरतेची गरज आहे याविषयीचा प्रसार झाला पाहिजे.
